Bij deze wil ik mij aansluiten bij Kristel. Ik heb veel geleerd en ben veel geprikkeld om nog meer te leren over de Griekse taal en cultuur!
Dank aan Kris en Jan en alle medewerkers van het instituut en natuurlijk mijn mede studenten. Het waren drie speciale, mooie weken!
Tuesday, August 11, 2009
Thursday, August 6, 2009
Theologen met de voeten op de vloer
Klassiek Grieks leren in Athene heeft een verrassend bijeffect: je ontdekt nog sterker hoe gewoon allerlei woorden zijn die voor theologen (en filosofen) een bijzondere klank hebben.
Neem ‘Exodus’, bijbelboek en ‘uittocht’. Maar hier is έξοδος (éxodos) gewoon de uitgang, of de afrit en nog zo wat alledaagse dingen. Of ‘Stoa’, toch geen onbelangrijke filosofische stroming: je leert dan dat de naam is afgeleid van een bepaalde ‘zuilengalerij’. Die kennis bereidt je echter niet voor op de ontdekking dat er hier bij een gewone winkelgalerij ook al στοά (stoá) kan staan. ‘Eucharistie’ kent het Grieks ook (als ευχαριστία, efcharistía), maar niemand ontgaat dat ευχαριστώ (efcharistó) de eenvoudigste manier is om ‘dank u/je wel’ te zeggen. En ‘Kyrios’, was dat niet ‘de Heer(e)’? Vast wel, maar κύριος (kírjos) is natuurlijk vooral een meneer, tegen wie je dan κύριε (kírje) zegt.
Zo kunnen we doorgaan: παρουσία (paroesía) is aanwezigheid (bij te houden op een presentielijst); δικαιοσύνη (dikeosíni) is naast gerechtigheid ook justitie; λειτουργία (litourjía) naast liturgie vooral gewoon iets als dienst: de uren van λειτουργία zijn dan de openingsuren (bijvoorbeeld in het nieuwe Acropolismuseum).
Tenslotte dan maar ‘mythe’, volgens de Van Dale (Elektronisch Woordenboek Nederlands) een ‘heilig, overgeleverd verhaal van een volk over zijn herkomst en godsdienst’; zo vinden we het ook in de leergang: ὁ μῦθος (ho muthos): verhaal, mythe. En zo ook het moderne μύθος (míthos). Tot je in een restaurant een biertje bij je maaltijd vraagt, want - met enig geluk - krijg je dan een μύθος/mythos voorgezet. Zou Bultmanns beroemde Entmythologisierung dan toch een vorm van drooglegging zijn?
Zo kunnen we doorgaan: παρουσία (paroesía) is aanwezigheid (bij te houden op een presentielijst); δικαιοσύνη (dikeosíni) is naast gerechtigheid ook justitie; λειτουργία (litourjía) naast liturgie vooral gewoon iets als dienst: de uren van λειτουργία zijn dan de openingsuren (bijvoorbeeld in het nieuwe Acropolismuseum).
Tenslotte dan maar ‘mythe’, volgens de Van Dale (Elektronisch Woordenboek Nederlands) een ‘heilig, overgeleverd verhaal van een volk over zijn herkomst en godsdienst’; zo vinden we het ook in de leergang: ὁ μῦθος (ho muthos): verhaal, mythe. En zo ook het moderne μύθος (míthos). Tot je in een restaurant een biertje bij je maaltijd vraagt, want - met enig geluk - krijg je dan een μύθος/mythos voorgezet. Zou Bultmanns beroemde Entmythologisierung dan toch een vorm van drooglegging zijn?
Bordje naar het terras waar we in Corinthe een vruchtensapje namen, ter voorbereiding op het bezoek aan de site.
Wednesday, August 5, 2009
Van Nemea tot Titani
In deze weken is het leren van het klassieke grieks het voornaamste doel. Dat wil echter niet zeggen dat we niets anders meekrijgen dan dat. Want naast het grieks komt er ook archeologie aan bod, een belangrijke ´tak van sport´ hier op het Instituut. Niet voor niets is Chris archeologe van beroep. En dat hebben we gemerkt.
Afgelopen zaterdag gingen we weer op excursie, ditmaal naar Corinthe. Het oude Corinthe wel te verstaan. En dat liep vanaf het begin uit de hand. Na het missen van een afslag en nog een afslag kwamen we ´toevallig´ (volgens Chris) terecht bij een andere opgraving. Nemea was een oud tempelcomplex dat door de universiteit van Berkely was opgegraven en waar veel geld in gestoken was. Daar was bijna niemand en dus konden we rustig rondkijken op de site en in het museum. Nemea is ooit getroffen door een aardbeving, waardoor je een ´salami-effect´ krijgt bij de omgevallen pilaren (zie bovenste foto) Hoogtepunt was een wedstrijdje hardlopen in het klassieke stadion van Nemea, waarvan we eerder in het museum hadden gezien hoe een startmeganisme in die tijd functioneerde. Gelukkig lopen de griekse temperaturen maar tegen de 40 graden aan, dus dat was een goed idee. Voor de fanatieke lezer: de foto boven is een waarheidsgetrouwe afspiegeling van een klassiekgriekse start. Op twee verschillen na. Zoek die verschillen. De winnaar wordt ´beKranst´ (Ideetje van Jan...)
Weer uitgerust na deze ongewone inspanning kwamen we nu toch bij Corinthe aan. Men had veel van de oude stad weten op te graven en de site lag er erg mooi bij, waarbij de meeste gebouwen romeins waren, de tempel van Apollo uitgezonderd. Voor ons theologen was het vooral de stad waar Paulus geweest was en waar zijn brieven naar schreef. Zodoende stonden we op de Agora waar Paulus ook gestaan had en de gemeente had gesticht die hij via de brieven weer tot de orde moest roepen.
Nadat Jan het een en ander verteld had over Paulus en zijn context en Chris over de site, werden we door Chris meegenomen naar een andere opgraving in de buurt. De oude plaats Sikion keek uit op Corinthe, haar belangrijkste vijand. Het hek was echter gesloten, maar zoals verwacht kende Chris de opzichter. Zonder moeite gaf hij ons de sleutel, die we bij vertrek nog net niet onder zijn deurmat hoefden te leggen, en zo konden we vanaf het theater van Sikion genieten van het heuvelland, de zee in de verte en de bergen op de achtergrond waar het orakel van Delphi ergens moest zijn.
Driemaal is normaal scheepsrecht, maar niet dus. Want Chris had nog een site in gedachten, één die zij bovendien zelf ontdekt had en die dus een beetje haar ´kindje´ was. Achteraf zei ze bij elk bezoek aan Titani het gevoel had dat ze op vakantie was geweest. Dat konden we wel begrijpen. Niet alleen omdat het uitzicht prachtig was (zie onderste foto), maar vooral omdat Chris in het dorp een soort van lokale cultstatus had verworven. Ze had er vorige week nog een lezing gegeven en dat was blijkbaar aangekomen. Iedereen leek haar te kennen en in het plaatselijke dranklokaal (meer was het niet) werden we warm onthaald. We hadden al een zak pruimen meegekregen van mensen die vlak bij de opgraving woonden, maar nu kregen we naast een drankje ook de plaatselijke wijn mee, die bij gebrek aan wijnflessen in onze plastic waterflesjes werd gedaan. Tot slot werden er peren van de bomen geplukt die op het terras stonden. Die kregen we ook mee. Het dorp uitkomen was nog een hele toer, want er moest met iedereen gesproken worden die we bij het wegrijden tegenkwamen. En dat waren er een aantal. Uiteindelijk wisten we het dorp uit te komen toen het al donker aan het worden was.
Om deze intensieve dag af te sluiten reden we naar de zee om een welverdiende duik te nemen. Terug bij het Instituut, het was inmiddels middernacht, kwamen we Arthur tegen die daar gebleven was om te studeren. Hij ging net stappen. Voor Lodewieke, Kristel en mijzelf was dat na zo´n dag wat teveel van het goede, voor ons was ons eigen bed de laatste site die we die dag bezochten.
Afgelopen zaterdag gingen we weer op excursie, ditmaal naar Corinthe. Het oude Corinthe wel te verstaan. En dat liep vanaf het begin uit de hand. Na het missen van een afslag en nog een afslag kwamen we ´toevallig´ (volgens Chris) terecht bij een andere opgraving. Nemea was een oud tempelcomplex dat door de universiteit van Berkely was opgegraven en waar veel geld in gestoken was. Daar was bijna niemand en dus konden we rustig rondkijken op de site en in het museum. Nemea is ooit getroffen door een aardbeving, waardoor je een ´salami-effect´ krijgt bij de omgevallen pilaren (zie bovenste foto) Hoogtepunt was een wedstrijdje hardlopen in het klassieke stadion van Nemea, waarvan we eerder in het museum hadden gezien hoe een startmeganisme in die tijd functioneerde. Gelukkig lopen de griekse temperaturen maar tegen de 40 graden aan, dus dat was een goed idee. Voor de fanatieke lezer: de foto boven is een waarheidsgetrouwe afspiegeling van een klassiekgriekse start. Op twee verschillen na. Zoek die verschillen. De winnaar wordt ´beKranst´ (Ideetje van Jan...)
Weer uitgerust na deze ongewone inspanning kwamen we nu toch bij Corinthe aan. Men had veel van de oude stad weten op te graven en de site lag er erg mooi bij, waarbij de meeste gebouwen romeins waren, de tempel van Apollo uitgezonderd. Voor ons theologen was het vooral de stad waar Paulus geweest was en waar zijn brieven naar schreef. Zodoende stonden we op de Agora waar Paulus ook gestaan had en de gemeente had gesticht die hij via de brieven weer tot de orde moest roepen.
Nadat Jan het een en ander verteld had over Paulus en zijn context en Chris over de site, werden we door Chris meegenomen naar een andere opgraving in de buurt. De oude plaats Sikion keek uit op Corinthe, haar belangrijkste vijand. Het hek was echter gesloten, maar zoals verwacht kende Chris de opzichter. Zonder moeite gaf hij ons de sleutel, die we bij vertrek nog net niet onder zijn deurmat hoefden te leggen, en zo konden we vanaf het theater van Sikion genieten van het heuvelland, de zee in de verte en de bergen op de achtergrond waar het orakel van Delphi ergens moest zijn.
Driemaal is normaal scheepsrecht, maar niet dus. Want Chris had nog een site in gedachten, één die zij bovendien zelf ontdekt had en die dus een beetje haar ´kindje´ was. Achteraf zei ze bij elk bezoek aan Titani het gevoel had dat ze op vakantie was geweest. Dat konden we wel begrijpen. Niet alleen omdat het uitzicht prachtig was (zie onderste foto), maar vooral omdat Chris in het dorp een soort van lokale cultstatus had verworven. Ze had er vorige week nog een lezing gegeven en dat was blijkbaar aangekomen. Iedereen leek haar te kennen en in het plaatselijke dranklokaal (meer was het niet) werden we warm onthaald. We hadden al een zak pruimen meegekregen van mensen die vlak bij de opgraving woonden, maar nu kregen we naast een drankje ook de plaatselijke wijn mee, die bij gebrek aan wijnflessen in onze plastic waterflesjes werd gedaan. Tot slot werden er peren van de bomen geplukt die op het terras stonden. Die kregen we ook mee. Het dorp uitkomen was nog een hele toer, want er moest met iedereen gesproken worden die we bij het wegrijden tegenkwamen. En dat waren er een aantal. Uiteindelijk wisten we het dorp uit te komen toen het al donker aan het worden was.
Om deze intensieve dag af te sluiten reden we naar de zee om een welverdiende duik te nemen. Terug bij het Instituut, het was inmiddels middernacht, kwamen we Arthur tegen die daar gebleven was om te studeren. Hij ging net stappen. Voor Lodewieke, Kristel en mijzelf was dat na zo´n dag wat teveel van het goede, voor ons was ons eigen bed de laatste site die we die dag bezochten.
Sunday, August 2, 2009
Pausanias project
Vanmorgen heb ik in de bibliotheek van het NIA Jelle Abbenes ontmoet. Hij is leraar klassieke talen in het Middelbaar Onderwijs en werkt aan een Nederlandse vertaling van de reisbeschrijving (Ἑλλάδος περιήγησις) van het antieke Griekenland van Pausanias (ca. 150 CE). In de voetstappen van Pausanias reist hij door Griekenland. Er bestaat een schitterende website over het Pausanias-project waar veel beeldmateriaal op is geplaats. Voor ons natuurlijk leuk om de plaatsen op te zoeken die we hebben bekeken. Pausanias Project: http://pausanias-footsteps.nl/index.html
Subscribe to:
Posts (Atom)
